Lượng dầu nên được kiểm soát ở giữa mức trên và dưới của thước đo dầu. Lượng dầu thừa sẽ tràn vào buồng đốt từ khoảng trống giữa xi-lanh và pít-tông và tạo ra cặn các-bon. Cặn các-bon sẽ làm tăng tỷ số nén và dẫn đến hiện tượng kích nổ động cơ. Cặn các-bon dễ dàng dẫn đến sự đánh lửa sớm, nếu nó rơi vào xi-lanh, nó sẽ làm trầm trọng thêm ma sát và làm bẩn dầu bôi trơn. Bên cạnh đó, dầu thừa sẽ làm tăng sự kháng pha trộn của thanh nối trục khuỷu và làm tăng sự tiêu hao nhiên liệu.

Sự hiểu biết này là không toàn diện. Đối với tất cả các loại dầu mà không có chất tẩy rửa phân tán, thì loại dầu đó thực sự đã bị xuống cấp nghiêm trọng khi đã chuyển sang màu đen, nhưng đối với các loại dầu bôi trơn cho các loại xe hiện đại, thông thường có chứa chất tẩy rửa, sẽ giúp làm sạch gôm dầu và các cặn than các-bon màu đen bám vào thành pít-tông, và phân tán trong dầu để giảm lắng đọng bùn trong động cơ. Vì vậy, dầu sẽ trở lên đen sau một thời gian sử dụng, nhưng không gây hại gì cho động cơ.

Nó là việc làm đúng khi bạn thường xuyên kiểm tra lượng dầu. Nhưng nó sẽ không có tác dụng bù đắp hiệu suất đã mất đi nếu bạn chỉ cung cấp thêm mà không thay mới nó. Trong khi dầu đang được sử dụng, sự hình thành chất bẩn và ô-xi hóa sẽ làm giảm chất lượng và số lượng.

Dầu bôi trơn thực sự cao cấp là loại dầu thành phẩm với đa dạng các tính năng khác nhau giúp bảo vệ động cơ; công thức có chứa nhiều loại phụ gia bao gồm chất chống mài mòn. Và việc thiết kế dầu bôi trơn cần chú ý nhất tới sự cân bằng công thức để đảm bảo phát huy hết các đặc tính khác nhau.Việc bổ sung các phụ gia một cách thất thường sẽ không giúp tăng thêm các tính năng bảo vệ cho xe; thay vào đó, có thể dẫn tới làm giảm hiệu suất tổng thể của dầu động cơ do phản ứng với các chất hóa học trong dầu.